Dood gaan voor beginners
Dit is de vertaling van de Engelse text van het animatie filmpje 'Dood gaan voor beginners' van dr Kathryn Mannix.
Dit is de link naar het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=ayMhA1pRLeY
Ik wil je vertellen wat er normaal gesproken gebeurt als iemand sterft.
0:10
Sterven is, net als geboren worden, een proces dat ons lichaam op een heel natuurlijke manier doormaakt
0:15
met erkende fasen die voor iedereen vrijwel hetzelfde zijn.
0:19
Het is allemaal heel gewoon.
0:24
In het begin worden onze lichamen moe.
0:26
We hebben meer slaap nodig, minder voedsel, en het kan zijn dat we onze eetlust helemaal verliezen.
0:32
Op sommige dagen kunnen we een uitje aan, of bezoekers, of heben we zin om tv kijken.
0:36
Andere dagen slapen we vooral. Dit is allemaal normaal.
0:41
In onze vermoeide lichamen vinden veranderingen plaats.
0:45
Al onze systemen hebben bijna geen energie meer. De spijsvertering vertraagt.
0:51
Ons hart pompt mogelijk niet zo krachtig. Onze organen kunnen vertragen.
0:56
Allemaal normaal. Naast het fysieke heb ik gemerkt dat het perspectief van stervende mensen vaak verandert
1:05
van zichzelf naar anderen. Dezelfde laatste berichten: het spijt me. Ik vergeef je. Bedankt. Ik houd van je.
1:19
De meeste mensen zijn niet bij bewustzijn op het moment dat ze sterven.
1:23
We weten niet wanneer we bewusteloos zijn. We merken niet dat de tijd verstrijkt en voelen ons lichaam niet.
1:29
Het voelt niet als gaan slapen, het is gewoon een staat van niet-bewustzijn.
1:35
Om te beginnen zijn stervende mensen misschien slechts een deel van de tijd bewusteloos.
1:39
Tussendoor kunnen ze wakker worden en praten of een slokje drinken
1:44
of luisteren naar de pratende mensen om zich heen. Dat is normaal.
1:49
Ze kunnen een beetje warrig of rusteloos worden.
1:52
Het helpt als mensen hun hand vasthouden en op rustgevende, zachte toon praten.
1:58
Bekende vertrouwde stemmen, kalm en troostend.
2:04
Bewusteloze mensen ademen op een ongebruikelijke manier.
2:08
Hun ademhalingspatroon verandert en gaat geleidelijk heen en weer
2:13
tussen diep en ondiep, en tussen snelle en langzamere ademhaling.
2:17
Dit is normaal. Ook kunnen ze ongebruikelijke geluiden maken.
2:22
Als hun adem hun strottenhoofd doet trillen, kan het klinken als een zucht of een kreun.
2:28
Soms gorgelt of rammelt hun adem. Het is niet ongemakkelijk en doet geen pijn.
2:33
Het is een volkomen normaal onderdeel van sterven.
2:38
Het gehoor is het laatste zintuig dat moet verdwijnen.
2:40
Daarom kunnen dierbaren en zorgverleners blijven praten
2:43
terwijl de stervende bewusteloos is.
2:46
Daarom maken sommige mensen afspeellijsten voor het einde van hun leven.
2:51
Hoe zit het met het moment van overlijden?
2:55
Nou, het is meestal heel zachtaardig. Onze ademhaling wordt langzamer en oppervlakkiger.
3:01
En dan stopt het heel zachtjes.
3:06
Een paar minuten later staat ook ons hart stil.
3:11
Dat is het. Geen gedoe, of angst, of paniek.
3:18
Natuurlijk is afscheid nemen van mensen van wie we houden verdrietig
3:21
maar weten wat je kunt verwachten neemt een groot deel van de angst weg.
3:26
Ik heb zoveel rouwende mensen ontmoet die wensten dat ze meer over doodgaan hadden gesproken.
3:31
Ik heb nog nooit iemand ontmoet die spijt had van die belangrijke gesprekken.
3:37
We moeten erover praten, omdat praten over de dood ons zal helpen beter samen te leven.